Người được xem là nghi nhiễm khi có ít nhất hai trong số các biểu hiện như sốt, ho, đau họng, khó thở…; F1 được phân hai loại là tiếp xúc F0 có triệu chứng và không có triệu chứng.
Đây là hướng dẫn mới của Bộ Y tế, ngày 1/8. Một số định nghĩa liên quan đến Covid-19 đã được sửa đổi, bổ sung rõ ràng và khoanh chặt hơn so với trước đây. Cụ thể:
Ca nghi ngờ
Người có ít nhất 2 trong số các biểu hiện như sốt, ho, đau họng, khó thở, đau người, mệt mỏi, ớn lạnh, giảm hoặc mất vị giác hoặc khứu giác, xem như nghi nhiễm. Trường hợp thứ 2 là người có kết quả xét nghiệm sàng lọc dương tính với nCoV qua test nhanh.
Ngoài ra, trong phác đồ chẩn đoán và điều trị lần 6 của Bộ Y tế cập nhật vào ngày 14/7, quy định thêm ca bệnh nghi ngờ là chỉ cần có sốt kèm (hoặc) viêm đường hô hấp cấp tính không lý giải được nguyên nhân, có tiền sử đến/qua/ở/về từ vùng dịch tễ, ổ dịch hoặc tiếp xúc với ca bệnh nghi ngờ hoặc F0 đã được xác định mắc Covid-19 trong 14 ngày trước khi khởi phát triệu chứng.
Khi phát hiện ca nghi ngờ, ngành y tế cần phân luồng khám sàng lọc người nghi nhiễm, cách ly tạm thời ngay vào phòng riêng ở khu vực đệm riêng biệt với khu vực có F0 và các khu điều trị khác của cơ sở y tế. Lấy mẫu bệnh phẩm xét nghiệm bằng RT-PCR.
Nếu kết quả xét nghiệm âm tính thì loại trừ bệnh nhân mắc Covid-19. Nếu dương, xử lý ngay ca bệnh là F0 theo quy định.
Ca bệnh là F0 đã xác định
Đây là trường hợp có kết quả xét nghiệm RT-PCR dương tính tại các cơ sở xét nghiệm khẳng định đã được Bộ Y tế cấp phép.
Trước đây, trong phác đồ cập nhật lần 5, Bộ Y tế từng quy định F0 bao gồm cả trường hợp nghi ngờ và trường hợp có xét nghiệm rRT-PCR dương tính. Tuy nhiên, phác đồ lần 6 đã bỏ nội dung đầu.
Người tiếp xúc gần (F1)
Là người có tiếp xúc gần trong vòng hai mét hoặc trong cùng không gian kín tại nơi lưu trú, làm việc, cùng phân xưởng, học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí… hoặc trong cùng khoang trên phương tiện vận chuyển với F0 trong thời kỳ lây truyền của F0. Trước đó, F1 chỉ là người tiếp xúc gần trong vòng hai mét với người nhiễm, thời gian tính từ ba ngày trước khi người nhiễm khởi phát bệnh đến lúc cách ly. Cụ thể:
– Trường hợp tiếp xúc gần với F0 có triệu chứng: Trong khoảng thời gian từ ba ngày trước khi khởi phát của F0 cho đến khi F0 được cách ly y tế. Thời điểm khởi phát của ca bệnh được tính là ngày có triệu chứng bất thường về sức khỏe đầu tiên mà bệnh nhân cảm nhận được, có thể là một trong các triệu chứng sau: mệt mỏi; chán ăn; đau người; gai người ớn lạnh; giảm hoặc mất vị giác, khứu giác; sốt; ho; đau họng…
– Trường hợp tiếp xúc gần với F0 không có triệu chứng: Nếu F0 đã xác định được nguồn lây, trong khoảng thời gian từ khi F0 tiếp xúc lần đầu với nguồn lây cho đến khi F0 được cách ly y tế. Nếu F0 chưa xác định được nguồn lây, trong khoảng thời gian 14 ngày trước khi F0 được lấy mẫu xét nghiệm khẳng định dương tính cho đến khi F0 được cách ly y tế.
Bộ Y tế bổ sung thêm một số nhóm người tiếp xúc gần thường gặp gồm: Người sống trong cùng hộ gia đình, cùng nhà, cùng phòng; Người trực tiếp chăm sóc, đến thăm hoặc người điều trị cùng phòng với ca bệnh xác định; Người cùng nhóm làm việc hoặc cùng phòng làm việc; Người cùng nhóm có tiếp xúc với ca bệnh: nhóm du lịch, công tác, vui chơi, buổi liên hoan, cuộc họp, lớp học, cùng nhóm sinh hoạt tôn giáo, cùng nhóm sinh hoạt các câu lạc bộ, trên cùng một phương tiện giao thông,…
Đối với F1, cần tổ chức cách ly ngay tất cả người tiếp xúc gần tại cơ sở cách ly tập trung ít nhất 14 ngày kể từ ngày tiếp xúc lần cuối với ca bệnh xác định.
Trong trường hợp không có cơ sở cách ly riêng thì trong cơ sở cách ly tập trung cần bố trí phân khu cách ly dành riêng cho những người tiếp xúc gần.
Nếu số lượng F1 quá nhiều, vượt quá khả năng cách ly tập trung hoặc các trường hợp đặc biệt khác (người già, người hạn chế vận động, trẻ nhỏ, người bị bệnh hoặc sức khỏe yếu cần phải có người chăm sóc…), thì xem xét áp dụng hình thức cách ly F1 tại nơi lưu trú 14 ngày theo hướng dẫn cụ thể của Bộ Y tế, Ban Chỉ đạo phòng chống dịch cấp tỉnh.
Nhân viên điểm danh công nhân từ Bắc Giang về Hà Nội, ngày 15/6. Ảnh:Giang Huy.
Người tiếp xúc với người tiếp xúc gần (F2)
Là người tiếp xúc gần trong vòng hai mét với F1 trong khoảng thời gian từ khi F1 có khả năng lây nhiễm từ ca bệnh (F0) cho đến khi F1 được cách ly y tế thay vì chỉ tính ngày đầu tiên F1 tiếp xúc với người nhiễm đến khi F1 cách ly y tế.
Nhóm này được cách ly tại nhà trong khi chờ kết quả xét nghiệm RT- PCR của F1. Nếu kết quả xét nghiệm lần 1 của F1 dương tính thì chuyển cấp cách ly F2 lên thành F1. Nếu kết quả xét nghiệm lần 1 của F1 và của F2 (nếu có) đều âm tính, F2 được kết thúc việc cách ly tại nhà và tiếp tục tự theo dõi sức khỏe trong 14 ngày, nếu xuất hiện triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh phải thông báo ngay cho cơ quan y tế và Tổ Covid cộng đồng.
Ngoài ra, Bộ Y tế phân loại 4 nhóm nguy cơ người nhiễm nCoV, gồm nguy cơ thấp, trung bình, cao và rất cao, tương ứng các màu xanh, vàng, cam, đỏ để điều trị, chăm sóc và hỗ trợ phù hợp. Trong đó, nhóm màu xanh là mức nguy cơ thấp, màu vàng là nguy cơ trung bình, màu cam là nguy cơ cao và màu đỏ và nguy cơ rất cao.
Theo đánh giá, những quy định mới của Bộ Y tế sẽ tạo điều kiện thuận lợi để phòng, chống phù hợp với tình hình dịch bệnh đang bùng phát mạnh. Bất kỳ nền y tế nào cũng phải chuẩn bị đối mặt với sự gia tăng số lượng người nhiễm nCoV. Phân loại nguy cơ tốt sẽ giúp hệ thống y tế tránh áp lực quá tải, lúng túng trong điều trị, xử trí nhanh khi có ca nhiễm.
Thùy An